Dilley B.J., Davies D., Ortmann H.E., Glass T. & Ryan P.G. (2021) Population size and territories of Wilkins’ Finches Nesospiza wilkinsi on Nightingale Island, Tristan da Cunha. ARDEA 109 (1): 67-76

Vinken van het geslacht Nesospiza zijn endemisch voor twee kleine eilanden in de Tristan da Cunha-archipel in de Zuid-Atlantische Oceaan. De vinken hebben zich op beide eilanden in twee ecologisch verschillende vormen verspreid: een veelvoorkomende, kleinsnavelige voedselgeneralist (Nightingalegors N. questi) en een schaarse specialist met een grote snavel (Wilkins Gors N. wilkinsi). Op Nightingale Island (oppervlakte 2,6 km2) gebruiken de met uitsterven bedreigde Wilkins Gorzen hun sterke snavels om de harde, nootachtige vruchten van de boomvormige Phylica arboreo open te breken om toegang tot de zaden te krijgen. Hoewel Phylica-vruchten het hele jaar door aanwezig zijn, wordt de omvang van de populatie Wilkins Gorzen beperkt door het kleine areaal vruchtdragende Phylica-bomen (ca. 12 ha), waardoor de Wilkins Gors een van de van nature zeldzaamste vogelsoorten ter wereld is. Voorafgaand aan deze studie varieerden ruwe aantalsschattingen van 30–85 paren, maar er is nimmer een specifiek onderzoek gedaan naar de populatiegrootte. Gedurende de zuidelijke zomers van 2012, 2016 en 2017 hebben we systematisch vogels gekleurringd en teruggevangen om de populatiegrootte beter te schatten. Paren waren overal aanwezig waar er Phylica-bomen op het eiland stonden, zelfs in kleine, geïsoleerde Phylica-bosjes. De gemiddelde territoriumgrootte voor 117 paren was in 2017 0,215 ± 0,094 ha (±SD, bereik: 0,043–0,718) met een gemiddelde dichtheid van 9,8 paar/ha in echte Phylica-bossen. De totale populatie werd geschat op 120 broedparen (ca. 280–300 volwassen vogels). De grootste bedreiging voor de populatie van de Wilkins Gors is de recente komst van de invasieve schildluis Coccus hesperidum en de ermee geassocieerde roetdauwschimmel Seiridium phylicae, die een negatieve invloed heeft op de hoeveelheid Phylica-vruchten aan de bomen en zelfs hele bomen doodt. Het mogelijke gebruik van een biologisch middel om besmettingen met de schildluis te bestrijden wordt nu onderzocht, aangezien we zonder snelle en effectieve beperking voorspellen dat de gezondheid van deze bossen snel zal verslechteren, met ernstige gevolgen voor het voortbestaan de Wilkins Gors. Totdat er effectieve maatregelen zijn genomen, raden we aan om de beschermstatus van de soort te verhogen naar ’Ernstig Bedreigd’ op basis van IUCN Red List Criterium B2.