Ardea
Official journal of the Netherlands Ornithologists' Union

login


[close window] [previous abstract] [next abstract]

Buehler D.M., Baker A.J. & Piersma T. (2006) Reconstructing palaeoflyways of the late Pleistocene and early Holocene Red Knot Calidris canutus. ARDEA 94 (3): 485-498
Tijdens de afwisseling van glacialen en interglacialen tijdens het Pleistoceen en in het huidige Holoceen zijn de trekpatronen van vogels dramatisch veranderd. De onderhavige studie formuleert een hypothese omtrent de evolutie van de trekbanen van de Kanoet Calidris canutus. Dit gebeurt op grond van (1) moleculaire bepaling van het tijdstip van divergentie tussen populaties en (2) de ontwikkeling van de vegetatie in het verre verleden rond de Noordpool en van getijdengebieden over de gehele wereld. Analyses van mitochondriaal DNA geven aan dat C. c. canutus ongeveer 20.000 jaar (95% betrouwbaarheidsinterval 4000–60.000) geleden divergeerde uit de Meest Recente Gemeenschappelijke Voorouder (MRGV) van de Kanoeten. Ongeveer 12.000 (3500–45.000) jaar geleden divergeerde deze MRGV in twee lijnen, tegenwoordig vertegenwoordigd door de Noord-Amerikaanse populaties C. c. roselaari, C. c. rufa en C. c. islandica en de Siberische populaties C. c. piersmai and C. c. rogersi. Het tijdstip van divergentie van de twee Siberische ondersoorten viel ongeveer 6500 (1000–25.000) jaar geleden. De Noord-Amerikaanse ondersoorten hebben zich pas gedurende de laatste 1000 jaar afgesplitst. Deze tijdstippen van divergentie suggereren dat alle voorouderpopulaties van de Kanoet ontstaan zijn in het laatste glaciaal van het Pleistoceen via een expansie naar het oosten Noord-Amerika in. Dit betekent dat tegen algemeen geldende inzichten in C. c. islandica niet ontstaan is uit C. c. canutus ook al lijken ze sterk op elkaar en overlappen hun huidige trekroutes in het Waddengebied. In plaats daarvan is C. c. islandica het meest verwant met de andere Noord-Amerikaanse ondersoorten C. c. roselaari en C. c. rufa. Het lijkt erop dat C. c. islandica slechts recent de huidige trekroute naar Europa heeft ontwikkeld, en wel nadat de omstandigheden in de winter in het Waddengebied waren verbeterd en er geschikte plekken om te pleisteren op IJsland waren ontstaan. Dit betekent dat – althans voor de Kanoet – de trekroute van Groenland naar IJsland pas zeer recent is ontstaan vanuit de broedgebieden in Amerika naar Europa en niet omgekeerd zoals eerder gedacht.


[close window] [previous abstract] [next abstract]