Carss D.N. (2021) There must be some kind of way out of here: towards ‘reframing’ European cormorant-fisheries conflicts. ARDEA 109 (3): 667-681

In Europa zijn conflicten tussen mens en Aalscholvers Phalacrocorax carbo een van de meest wijdverspreide en hardnekkigste problemen die zich op natuurbeschermingsgebied voordoen. Meer dan 80% van de Europese aalscholverpopulatie bestaat uit de ‘continentale’ ondersoort ,i>sinensis. De laatste decennia zijn door een betere bescherming niet alleen de aantallen van sinensis sterk toegenomen, maar heeft deze ondersoort zich ook over een groter gebied over Europa verspreid. Daardoor zijn overal de verhoudingen tussen Aalscholvers en de visserij steeds meer op scherp komen te staan. Veel mensen menen dat Aalscholvers nu zo talrijk zijn dat zij de oorzaak zijn van de afgenomen vangsten in de beroeps- en sportvisserij. Hoe op Europees niveau om te gaan met een grote pan-Europese aalscholverpopulatie, die vaak in bepaalde lidstaten van de Europese Unie broedt, maar in andere lidstaten overwintert, en waar geen eensluidende opvatting bestaat over de schadelijkheid van de soort voor de visserij? Er is vanuit de politiek een groeiende druk om binnen Europa tot een gezamenlijke beheerstrategie te komen. Velen menen dat specifiek beheer op lokaal of regionaal niveau niet effectief is. In dit artikel wordt aan de hand van ‘case studies’ binnen Europa de complexiteit van het probleem geschetst en aangegeven hoe ver de meningen van betrokkenen uiteenlopen. Een groot deel van de controverse met betrekking tot Aalscholvers wordt gevoed door die meningsverschillen daarover. Dat de opvattingen hierover vaak diepgeworteld zijn, maakt het conflict tot een bijna onoplosbaar milieuprobleem. Een louter technisch-wetenschappelijke benadering van het probleem kan geen oplossing bieden. Voorgesteld wordt om het conflict vanuit de verschillende gezichtshoeken te bekijken (‘reframing’ van het probleem). Hierdoor krijgen betrokkenen meer inzicht in hun eigen motieven (‘frames’) en die van anderen. Dit schept kansen om te werken aan een nieuw ‘frame’, als eerste stap om tot een oplossing van het conflict te komen. Voorgesteld wordt om bij toekomstig onderzoek aan de aalscholver-visserijproblematiek zich in de eerste plaats te richten op ‘hotspots’. Naast het verzamelen van wetenschappelijke gegevens moet er ook worden gewerkt aan het opnieuw instellen van de bril waarmee men naar de problematiek kijkt. Dit zou kunnen leiden tot een effectievere manier van het oplossen van het probleem, ook op geografisch grotere schaal dan de ‘hotspots’.