van Els P., Jacobs B. & Vlugt D. (2025) Factors influencing roost use by Shorttoed Treecreepers Certhia brachydactyla at urban sites. ARDEA 113 (1): 19-19

Hoewel bekend is dat boomkruipers Certhia spp. gemeenschappelijk slapen, zijn de factoren die verband houden met het gebruik van slaapplaatsen nooit gekwantificeerd. Hier onderzoeken we de invloed van omgevingsvariabelen op het slaapgedrag van de Boomkruiper C. brachydactyla in een stedelijke omgeving in Nederland. We voerden nachtelijke transecttellingen uit van 120 slaapplaatsen op 487 dagen gedurende een periode van drie jaar. We hebben het totaal aantal vogels per verblijfplaats per dag in verband gebracht met meerdere relevante omgevingsfactoren. Zowel het gemiddelde als het maximale aantal boomkruipers waren positief geassocieerd met lage minimumtemperaturen en noordenwind en negatief met een hoge maximale dagtemperatuur en met de daglengte. Uit ons onderzoek blijkt dat Boomkruipers reageren op temperatuurschommelingen op de korte termijn door hun ruststrategie te veranderen. Het gemeenschappelijk slapen van de soort is dus waarschijnlijk vooral een gedragsmatige reactie op een combinatie van weersomstandigheden en de daglengte. De meeste slaapplaatsen zijn over het algemeen leeg of herbergen een klein aantal boomkruipers, en een paar ogenschijnlijk optimale locaties herbergen consistent grote aantallen. Lege slaapplaatsen pieken in aantal tijdens het broedseizoen (89,5±3,8% versus 85,8±2,9% in de winter), terwijl slaapplaatsen van losse vogels (8,0±4,2% versus 6,7±2,5% in het broedseizoen) en gemeenschappelijke slaapplaatsen (7,3±3.4% versus 4,8±3,3% in het broedseizoen) het meest voorkomen in de winter. Ons onderzoek vult een belangrijke leemte in onze kennis over het slaapgedrag van zangvogels op, maar er valt nog veel te leren.