Ardea
Official journal of the Netherlands Ornithologists' Union

login


[close window] [previous abstract] [next abstract]

Platteeuw M. & Van Eerden M.R. (1995) Time and energy constraints of fishing behaviour in breeding Cormorants Phalacrocorax carbo sinensis at lake Ijsselmeer, The Netherlands. ARDEA 83 (1): 223-234
Van twee kolonies Aalscholvers, Naardermeer en Oostvaardersplassen, is onderzocht in hoeverre hun verschillende ligging ten opzichte van de visgronden in IJsselmeer en Markermeer consequenties heeft voor de tijd- en energiebesteding van de vogels. Dagelijkse bepalingen van de exacte visplaats van beide kolonies wezen uit dat de gemiddelde afstand tussen kolonie en visplaats voor beide kolonies respectievelijk 22 en 15 km bedroeg. In beide kolonies werd, naarmate het broedseizoen vorderde, meer tijd door de vogels aan foerageervluchten besteed. De twee belangrijkste toenames vonden plaats op het moment van eileg en op het moment van het uitkomen van de jongen. De eerste toename kwam tot stand door het uitvoeren van langere foerageervluchten, de tweede door het maken van meer vluchten. In het algemeen maakten vogels uit het Naardermeer minder vluchten per dag (1,2 in broedtijd en 2 in jongentijd) dan die uit de Oostvaardersplassen (respectievelijk 2 en 3). Wel was de duur van de gemiddelde foerageervlucht bij Naardermeer vogels langer. Ook binnen een kolonie en binnen de jongentijd bestonden grote dagelijkse verschillen in zowel de totale tijd die aan foerageervluchten werd besteed als in het aantal vluchten. Deze variatie hing vooral samen met de aanzienlijke dagelijkse verschuivingen van de voornaamste visplaatsen. Naarmate deze verder van de kolonies verwijderd waren, duurden de voedselvluchten langer en deze toegenomen duur kwam uitsluitend voor rekening van de toegenomen vliegtijd. Kwantitatieve analyses van vers gevonden braakballen toonden bovendien aan dat vluchten naar verder verwijderde visgronden evenmin gecompenseerd werden door een hogere voedselopname op dergelijke dagen. Vogels uit het Naardermeer vertoonden een sterkere synchronisatie van de voedselvluchten dan soortgenoten uit de Oostvaardersplassen. Omdat ze verder weg moeten gaan, maken ze minder vluchten per dag. Om dan toch in samenwerkende groepen te kunnen opereren is de noodzaak tot synchronisatie veel sterker in deze kolonie. De ruimtelijke structuur van de kolonie in het Naardermeer (nesten gesitueerd in een cirkel van hoge bomen rond een min of meer open plek) laat een goede synchronisatie ook gemakkelijker toe dan die van de Oostvaardersplassen. Meestal zijn de eerst vertrekkende vogels vrouwtjes. Door als eerste van een broedpaar te vertrekken stelt een Aalscholver zichzelf in staat om op een bepaalde dag een vlucht meer te maken dan zijn partner. Het is dan ook in het algemeen zo dat vrouwtjes iets meer tijd aan foerageervluchten besteden dan mannetjes. Een schatting van de energiebesteding op basis van de vastgestelde tijdsindeling suggereert dat Naardermeer vogels 2,8.BMR (basale metabolisatie snelheid) en Oostvaardersplassen vogels 2,7.BMR per dag besteden. Dit verschil wordt veroorzaakt door het verschil in gemiddeld af te leggen afstand. In beide kolonies kan de gemiddelde DME (dagelijks metaboliseerbare hoeveelheid energie) op basis van braakbalanalyses worden geschat op ongeveer 2.BMR. De hieruit resulterende negatieve energiebalans zou over de gehele duur van het broedseizoen leiden tot een gewichtsverlies van ongeveer 980 g voor Naardermeer vogels en 860 g voor Oostvaardersplassen vogels. Het zal duidelijk zijn dat toenemende afstanden tussen kolonie en visplaats kunnen leiden tot een dermate groot gewichtsverlies bij de oudervogels dat ze gedwongen worden om de jongen te verwaarlozen, om zelf in conditie te blijven. In jaren waarin vaak op grote afstand moet worden gevist, mag men dan ook een geringer voortplantingsresultaat verwachten. Eerder is aangetoond dat vogels uit het Naardermeer minder vliegvlugge jongen per paar grootbrengen dan vogels uit de Oostvaardersplassen. Dit suggereert de sterke invloed van de reisafstanden.


[close window] [previous abstract] [next abstract]