Cadee N., Piersma T. & Daan S. (1996) Endogenous circannual rhythmicity in a non-passerine migrant, the Knot Calidris canutus. ARDEA 84 (1): 75-84

De levenscycli van veel organismen zijn gesynchroniseerd met de seizoensvariatie in hun milieu. Jaarritmen in lichaamsgewicht, rui en reproductieve status zijn hier voorbeelden van. Door organismen experimenteel van natuurlijke variatie in milieufactoren uit te sluiten, is aangetoond dat zulke ritmen een endogene component kunnen bevatten die onder constante omstandigheden gehandhaafd blijft. Endogene jaarritmen zijn aangetoond bij zoogdieren, insecten, planten en zangvogels, maar nog niet bij steltlopers. Juist bij deze groep vogels, met hun ingewikkelde jaarlijkse trekpatronen, verwachten we een endogene sturing van de jaarritmiek. We onderzochten Kanoetstrandlopers van de Siberische ondersoort Calidris canutus canutus, een langeafstandstrekker die broedt op de Centraal-Siberische toendra en overwintert in West- en Zuid-Afrika. Zes vogels werden gevangen tijdens hun noordwaartse trek, op een pleisterplaats in Frankrijk, en overgebracht naar een klimaatcel in Groningen. Daar werden ze twintig maanden samen gehouden onder een constant temperatuur- en lichtregiem (15°C, 12 uur licht/12 uur donker). Ritmes in rui van slagpennen en lichaamsveren en van veranderingen in lichaamsgewicht hielden gedurende het hele experiment stand bij de meeste vogels, en vertoonden twee cycli. Aan het begin van het experiment liepen de ritmes van de vogels synchroon met elkaar, maar in de loop van het experiment ontwikkelden zich verschillen tussen individuen. Ook desynchronisatie van ritmes van rui en gewichtsverandering binnen individuen kwam voor. Het belangrijkste resultaat is echter dat de jaarritmes van gewichtsverandering en rui ook bij de Kanoetstrandloper een endogene component vertonen.