Ardea
Official journal of the Netherlands Ornithologists' Union

login


[close window] [previous abstract] [next abstract]

Kossenko S. & Kaygorodova E. (2007) Reproduction of the Middle Spotted Woodpecker Dendrocopos medius in the Nerussa-Desna woodland, SW Russia, with particular reference to habitat fragmentation, weather conditions and food supply. ARDEA 95 (2): 177-189
De Middelste Bonte Specht Dendrocopos medius wordt meestal als een echte habitatspecialist beschouwd, beperkt tot volgroeid loofbos met een fors aandeel eiken Quercus sp. Aaneengesloten oud eikenbos is overal in Europa schaars geworden door fragmentatie en omzetting in naaldbos. Hierdoor zijn populaties van Middelste Bonte Spechten versnipperd geraakt. In Rusland gaat de soort in aantal achteruit, en is hij op de Rode Lijst geplaatst. Een van de kerngebieden in Rusland betreft het Nerussa-Desna woud, gelegen langs de rivier de Desna in ZW-Rusland. In dit uitgestrekte bosgebied werden twee studieplots gekozen: (a) 90 ha aaneengesloten bos gedomineerd door 130 jaar oude Zomereik Quercus robur en Es Fraxinus excelsior gelegen in het rivierdal, en (b) een conglomeraat van snippers eik-gedomineerd bos buiten het rivierdal op 0.8–8.2 km afstand van het aaneengesloten bos. De snippers varieerden in omvang van 0.3–19 ha (in totaal 309 ha) en lagen verspreid over een gebied van 75 km2. Legsel- en broedselgrootte, aantal uitvliegende jongen, en nest-, uitkomst- noch uitvliegsucces bleken tussen aaneengesloten en versnipperde habitats significant te verschillen. Evenzo werden geen weersinvloeden op de reproductiecijfers in het aaneengesloten broedgebied gevonden; in versnipperde bossen had alleen de hoeveelheid neerslag een negatief effect op het uitvliegsucces. De talrijkheid van rupsen in aaneengesloten bos schommelde sterk van jaar op jaar, maar in gefragmenteerd bos verschilde de rupsendichtheid vooral van snipper tot snipper. In geen van beide habitattypes werd een correlatie gevonden tussen voedselaanbod en reproductieve eigenschappen van Middelste Bonte Spechten, mogelijk met uitzondering van de gemiddeld lagere rupsendichtheid in gefragmenteerd bos en de grotere nestjongensterfte aldaar in vergelijking met aaneengesloten bos. Hoewel gebaseerd op kleine steekproeven, immers verzameld aan spechten broedend in natuurlijke holtes, zijn de verschillen in broedprestaties van Middelste Bonte Spechten nestelend in aaneengesloten en versnipperde habitats gering. De reproductie in gefragmenteerde bossen lijkt gevoeliger te zijn vooral lokale weersinvloeden en voedselaanbod. Wanneer het tegen zit, kunnen jongenaanwas in goede jaren en immigratie kennelijk niet compenseren voor slechte broedresultaten in daljaren. Dit zou ook het grotere aandeel vacante territoria in gefragmenteerd habitat kunnen verklaren (reproductie onvoldoende om sterfte van adulte vogels op te vangen), ware het niet dat de reproductiecijfers van Middelste Bonte Spechten in aaneengesloten en versnipperd bos niet significant van elkaar verschillen.


[close window] [previous abstract] [next abstract]