Strann K.B. & Vader W. (1992) The nominate Lesser Black-backed Gull Larus fuscus fuscus, a gull with a tern-like feeding biology, and its recent decrease in northern Norway. ARDEA 80 (1): 133-142

De nominaatvorm van de Kleine Mantelmeeuw Larus f fuscus vertoont over zijn gehele verspreidingsgebied een onrustbarende achteruitgang. Met name in het noorden van Noorwegen is deze achteruitgang zeer manifest. In Finnmark is de soort als broedvogel zelfs vrijwel verdwenen. Deze ontwikkeling staat in schril contrast tot de toestand in west Europa (inclusief zuid Noorwegen), waar de broedvogelstand van de ondersoorten graellsii and intermedius haast overal vooruitgaat of op zijn minst stabiel is. De meest waarschijnlijke verklaring voor de afname van fuscus in noord Noorwegen is voedselgebrek in de broedtijd, met grote sterfte onder de kuikens daarvan als gevolg. Dit artikel geeft de resultaten van een vergelijkend onderzoek naar de voedselzoekmethoden van de Kleine Mantelmeeuw, Grote Mantelmeeuw L. marinus, Zilvermeeuw L. argentatus en de Stormmeeuw L. canus in het kustgebied van noord Noorwegen. Uit dit onderzoek blijkt dat de nominaatvorm van de Kleine Mantelmeeuw, in tegenstelling tot de drie andere soorten, echte 'zeemeeuwen' zijn. In getijdegebieden is het voedselzoekrepertoire van de Kleine Mantelmeeuw opvallend eenvoudig. Gespecialiseerde methoden, zoals het verplaatsen van steentjes, met de snavel in de bodem peuteren, poottrappelen, laten stukvallen van schelpen, roven van eieren, kleptoparasitisme en predatie van jonge en oude vogels, ontbreken of zijn van zeer ondergeschikt belang. Op zee stootduikt fuscus veel vaker dan de andere meeuwen. Door de betere vliegkunst en de grote wendbaarheid is fuscus duidelijk in het voordeel als het erom gaat kleine stukjes afval achter stilliggende of langzaam varende boten te bemachtigen. Het verschil met de grotere en tragere meeuwensoorten bleek ook in veldexperimenten waarbij verschillende soorten afval uit een relatief snel varende boot werden gegooid. Fuscus is echter geen partij voor Zilvermeeuwen en Grote Mantelmeeuwen in directe concurrentie om grote voedselbrokken of bij grote voedselconcentraties. Het ziet er zelfs naar uit dat zij zulke confrontaties schuwen. Kleine Mantelmeeuwen zoeken in noord Noorwegen haast nooit voedsel op vuilstortplaatsen of rond visfabrieken, in tegenstelling tot de situatie in west Europa. In het algemeen kan worden gesteld dat fuscus een gespecialiseerde zeemeeuw is, met een haast sternachtige voedselzoekstrategie. De nominaatvorm wijkt in dit opzicht duidelijk af van de minder gespecialiseerde graellsii and intermedius. Fuscus is daardoor ook veel gevoeliger voor schommelingen in het aanbod van pelagische vissoorten (zoals haring Clupea harengus in noord Noorwegen) dan de andere ondersoorten. De drie ondersoorten van de Kleine Mantelmeeuw verschillen duidelijk in morfologie, rui, trekbiologie, voedselzoekecologie en populatieontwikkeling. De verschillen zijn veel groter dan gewoonlijk tussen parapatrische ondersoorten het geval is, en het lijkt daarom de moeite waard eventuele isoleringmechanismen nader te onderzoeken in het grensgebied tussen intermedius en fuscus.