Van Den Berg M., Craane L.J., Van Mourik S. & Brouwer A. (1995) The (possible) impact of chlorinated dioxins (PCDDS), dibenzofurans (PCDFS) and biphenyls (PCBS) on the reproduction of the Cormorant Phalacrocorax carbo: An ecotoxicological approach. ARDEA 83 (1): 299-313

In deze toxicologische studie werden de mogelijke effecten van gechloreerde bifenylen (PCBs), dibenzo-p-dioxines (PCDDs) en dibenzofuranen (PCDFs) bij de Aalscholver onderzocht. Een totaal van 38 eieren werd verzameld in kolonies in de Dordtse Biesbosch en Oude Venen, waarvan er 16 werden uitgebroed in het laboratorium. Tijdens de broedtijd werd de ademhaling van het embryo regelmatig gecontroleerd. Op de dag van geboorte werden morfologische parameters, zoals gewicht van het lichaam, de lever en de dooierzak, de grootte van de kop en tarsus, en het eischaal gewicht gemeten. Een aantal biochemische analyses is uitgevoerd in het bloed en de lever waarbij de inductie van cytochroom P4501A1 en 2B1/2, het vitamine A en schildklierhormoon gehalte werden bepaald. Gemiddeld werden hogere concentraties in de dooierzak gevonden voor PCBs (2 tot 5 keer) en PCDD/Fs (25%) bij vogels uit de Dordtse Biesbosch. Deze verschillen in concentraties vielen samen met een verhoogde ademhaling van het embryo, een inductie van cytochroom P4501A1 (30%) in de lever, een afname van het schildklierhormoon (50%) en vitamine A (50%) gehalte. Bij de individuele vogels werden concentratie - effect relaties (P < 0.05) gevonden tussen de dooierzakgehalten van deze stoffen en cytochroom P4501A1 inductie, het vrij schildklierhormoon, het gewicht van de dooierzak, het relatieve lever gewicht en de kopgrootte. Op grond van de resultaten van deze studie kan geconcludeerd worden, dat de concentraties van deze stoffen in ovo hoog genoeg zijn om in de Aalscholver meetbare effecten te veroorzaken. Deze effecten kunnen mogelijk een rol spelen bij het verlaagde broedsucces van de vogels in de Dordtse Biesbosch. Postnatale blootstelling aan gecontamineerde vis en veranderingen in het broedgedrag van de oudervogels onder invloed van deze verbindingen kunnen eveneens van belang zijn bij het verlaagde broedsucces van de vogels in de Dordtse Biesbosch.