Perdeck A.C., Visser M.E. & van Balen J.H. (2000) Great Tit Parus major survival and the beech crop cycle. ARDEA 88 (1): 99-106

De beukennoten index (BD) is de belangrijkste correlerende omgevingsvariabele met de overleving van jonge en volwassen Koolmezen Parus major. Deze index is een maat voor de hoeveelheid beukennoten in de winter en is gecorreleerd met de hoeveelheid zaad geproduceerd door andere boomsoorten. Er zijn twee, elkaar niet uitsluitende, hypotheses om de correlatie tussen overleving en BCI te verklaren. Overleving kan direct afhankelijk zijn van de hoeveelheid beschikbare zaden (de beperkte-wintervoedselhypothese). Om deze hypothese te testen, hebben we het bijvoerexperiment van Van Balen (1980) opnieuw geanalyseerd, aangevuld met gegevens uit drie niet eerder gepubliceerde jaren. Bijvoeren verhoogde de overlevingskans van zowel jonge al volwassen vogels, voornamelijk in jaren met weinig beukennoten. Dit is een bevestiging van de beperkte-wintervoerhypothese. De tweede hypothese is dat winters met een hoge BCI voorafgegaan worden door een voorjaar met een hoge dichtheid rupsen (de beperkte-broedseizoenvoedselhypothese). Deze hypothese is getoetst met behulp van de lange-termijnstudie aan drie Nederlandse koolmeespopulaties. Deze hypothese kon niet bevestigd worden, omdat (1) winters met een hoge BCI niet voorafgegaan werden door een voorjaar met een hoge rupsendichtheid, (2) het gemiddelde uitvlieggewicht van jonge vogels wei, maar van het gemiddelde gewicht van de oude vogels niet toenam met de dichtheid rupsen in het voorjaar en (3) de gemiddelde overleving van jongen niet afhankelijk was van hun gemiddelde uitvlieggewicht en de gemiddelde overleving van de ouders niet afhankelijke was van hun gemiddelde gewicht tijdens de nestfase van de jongen. Tenslotte laten we zien dat, ondanks het feit dat de hoeveelheid geproduceerde beukennoten waarschijnlijk al gedurende het broedseizoen geschat kan worden en zowel jongen als adulte overleving afhankelijk zijn van de BCI, reproductieve beslissingen (legselgrootte, legdatum en percentage tweede broedsels) niet beïnvloed worden door de BCI van de aankomende winter.